De zon schijnt, de temperatuur stijgt, en het water lonkt. Voor veel hondeneigenaren hoort een frisse duik in het meer of de plas bij een perfecte zomerdag. Maar wat als dat verfrissende uitje een verborgen gevaar met zich meebrengt? Blauwalgen – eigenlijk cyanobacteriën – vormen in de zomermaanden een groeiend risico in Nederland. Ze zijn vaak onzichtbaar, maar kunnen voor honden dodelijk zijn.
Bij YMOAs willen we jou helpen om veilig van quality time met je hond te genieten, in elk seizoen. In dit artikel lees je wat blauwalgen zijn, waarom ze zo gevaarlijk zijn voor honden, waar je ze tegenkomt en – het belangrijkst – hoe je je hond kunt beschermen.
Wat zijn blauwalgen precies?
Blauwalgen zijn geen echte algen, maar bacteriën die leven in zoet en stilstaand water. Onder warme omstandigheden en bij voldoende voedingsstoffen (zoals fosfaten uit landbouwafval) groeien ze explosief. Deze bloei heet een "algenbloei" of "bloom". Soms zie je een groene of blauwige drijflaag, maar vaak zijn blauwalgen met het blote oog niet zichtbaar (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu [RIVM], 2024).
Sommige blauwalgen produceren cyanotoxines, zoals microcystinen (leverbeschadiging) en anatoxinen (zenuwstelsel). Omdat honden vaak water drinken of hun vacht likken na het zwemmen, lopen zij extra risico (Diergeneeskunde Universiteit Utrecht, 2023).
Waarom zijn blauwalgen gevaarlijk voor honden?
In tegenstelling tot mensen, die meestal alleen huidirritatie krijgen, kunnen honden ernstig ziek worden van zelfs een kleine hoeveelheid besmet water. Cyanotoxines werken razendsnel. Symptomen kunnen binnen 15 minuten optreden en zonder ingrijpen kan de toestand van een hond in korte tijd verslechteren (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit [NVWA], 2023).
Symptomen van blauwalgvergiftiging bij honden
-
Braken en diarree (soms bloederig)
-
Sloomheid of spiertrillingen
-
Moeite met ademhalen
-
Overmatig kwijlen
-
Stuiptrekkingen of toevallen
-
Onbalans of verlamming
In ernstige gevallen kan een hond binnen enkele uren overlijden door lever- of ademhalingsfalen (British Veterinary Association [BVA], 2022).
Waar komt blauwalg voor in Nederland?
Blauwalgen komen vooral voor in stilstaand of langzaam stromend water: recreatieplassen, sloten, vijvers en meren. In warme zomers zijn veel wateren in Nederland besmet. Risicogebieden zijn onder meer:
-
Vinkeveense Plassen
-
Loosdrechtse Plassen
-
Wolderwijd
-
Biesbosch
Recente meldingen:
-
17 juli 2025: Waterschap Aa en Maas waarschuwt voor blauwalgen in sloten door lage waterstanden.
-
17 juli 2025: Gemeente Teylingen stelt zwemverbod in bij Kagerplassen ('t Joppe).
-
15 juli 2025: In Zwolle blauwalgen aangetroffen in De Dobbe.
-
17 juli 2025: Meerdere wateren in Zeeland besmet, waarschuwing voor huisdieren.
Hoe herken je besmet water?
-
Drijvende, groenblauwe of olieachtige laag
-
Stinkende geur (rotte vis of aarde)
-
Dode vissen of vogels in de buurt
-
Waarschuwingsborden van het waterschap
Let op: besmet water kan er ook onschuldig uitzien. Twijfel? Laat je hond elders zwemmen.
Wat moet je doen bij (vermoed) contact?
-
Spoel je hond direct af met schoon kraanwater
-
Laat hem niet aan zijn vacht likken
-
Houd hem nauwlettend in de gaten
-
Bel direct je dierenarts bij symptomen
Er bestaat geen tegengif tegen cyanotoxines. Behandeling is ondersteunend: infuus, medicatie, ademhalingsondersteuning (Diergezondheidscentrum Zuid-Holland, 2023).
Preventieve tips: veilig waterplezier
-
Check vooraf www.zwemwater.nl op waarschuwingen
-
Vermijd stilstaand of groen water
-
Neem altijd vers drinkwater en een draagbare drinkbak mee
-
Spoel je hond na het zwemmen af
-
Houd je hond aangelijnd in risicogebieden
Lees ook: Beach & Pool Safety Tips for Dogs
Wat kun jij doen als je blauwalg ziet?
-
Vermijd het gebied en waarschuw anderen
-
Meld het bij het waterschap of via zwemwater.nl
-
Deel info in buurtapps of op sociale media
Samen veilig de zomer door
Blauwalgen zijn sluipmoordenaars in een zomers jasje. Laat je niet verrassen door helder water of een drukke zwemplek. Bescherm je hond door alert te blijven, preventieve stappen te nemen en info te delen.
Wil je meer tips over zwemmen met je hond? Lees ons artikel over Beach & Pool Safety Tips for Dogs of schrijf je in voor de nieuwsbrief.
Referenties (APA 7e editie)
British Veterinary Association. (2022). Blue-green algae: Deadly danger for dogs. https://www.bva.co.uk
Diergeneeskunde Universiteit Utrecht. (2023). Blauwalgen bij huisdieren: Herkenning en preventie.
Diergezondheidscentrum Zuid-Holland. (2023). Spoedhulp bij vergiftiging: Wat te doen bij blauwalg.
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit. (2023). Blauwalgen en voedselveiligheid.
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. (2024). Blauwalgen in zwemwater. https://www.rivm.nl/blauwalgen
Rijkswaterstaat. (2024). Zwemwater.nl. https://www.zwemwater.nl
Waterschap Aa en Maas. (2025, juli 17). Blauwalg door lage waterstanden. https://www.aaenmaas.nl
Gemeente Teylingen. (2025, juli 17). Zwemverbod en waarschuwing voor honden bij 't Joppe. https://www.teylingen.nl
NH Nieuws. (2025, juli 15). Blauwalg in vijver Zwolle, honden moeten wegblijven. https://www.nhnieuws.nl
HV Zeeland. (2025, juli 17). Blauwalg aangetroffen in oppervlaktewater Zeeland. https://www.hvzeeland.nl