Herfstverharing is een natuurlijk proces waarbij je kat zijn lichte zomervacht inruilt voor een warmere wintervacht. Dit duurt meestal 3-4 weken en je kunt je kat helpen met wekelijks borstelen, goede voeding en acceptatie dat verharen nu eenmaal hoort bij het hebben van een kat.
Herken je dit? De herfst is in aantocht en plotseling lijkt je huis uit te barsten van de kattenharen. Je bank, je kleding, zelfs je kopje koffie - overal plukjes haar. Je vraagt je af: "Waarom verhaart mijn kat zo erg?" Het goede nieuws? Je bent niet de enige en het is volkomen normaal.
Wat is herfstverharing?
Herfstverharing is een natuurlijk proces waarbij katten hun vacht aanpassen aan het naderende seizoen. Net zoals wij onze zomerkleding inruilen voor warme truien, bereidt je kat zich voor op de winter. Dit gebeurt meestal tussen september en december, wanneer de dagen korter worden en de temperatuur daalt (Diergeneeskundig Centrum Groningen, n.d.).
De dunne zomervacht maakt plaats voor een dikkere, warmere wintervacht met meer ondervacht. Dit proces wordt aangestuurd door de hypofyse, een kleine klier in het kopje van je kat die reageert op daglichtwisselingen (Huisdierenoppas, n.d.). Eigenlijk best slim bedacht door de natuur.
Het verschil tussen langharige en kortharige katten
Of je nu een langharige of kortharige kat hebt, beide verharen tijdens de herfst. Wel zijn er belangrijke verschillen:
Kortharige katten hebben kortere haren die minder opvallen op meubels en kleding. Hun rui is vaak subtieler, maar ze verharen zeker wel. Denk aan rassen zoals de Europese Korthaar, Siamees of Brits Korthaar.
Langharige katten zoals Maine Coons, Ragdolls of Noorse Boskatten hebben een veel dichtere ondervacht. Hierdoor is hun verharing spectaculairder en zichtbaarder. Ze hebben ook meer kans op klitten en viltvorming tijdens de rui (Kattentrimsalon Felis, n.d.). Extra aandacht voor de vacht is bij langharige katten dan ook essentieel.
Waarom verhaart mijn kat in de herfst?
De natuurlijke vachtcyclus
De vacht van je kat bestaat uit meerdere lagen die elk hun eigen functie hebben. Tijdens de herfst vallen oude, beschadigde haren uit om plaats te maken voor nieuwe, gezonde haren. Dit proces duurt gemiddeld 3 tot 4 weken, maar kan per kat verschillen (Prins Petfoods, 2021).
Verschil tussen binnen- en buitenkatten
Buitenkatten ervaren duidelijke seizoenswisselingen en hebben daarom twee duidelijke ruiperiodes per jaar. Binnenkatten daarentegen kunnen het hele jaar door verharen omdat ze door kunstlicht en centrale verwarming minder temperatuurwisselingen meemaken (Pets Place, 2022). Dus als jouw binnenkat continu verhaart, is dat eigenlijk volkomen logisch.
Hoeveel verharing is normaal?
Een gezonde kat verliest tijdens de herfstrui best veel haar, maar dat hoort erbij. Wel zijn er signalen dat er mogelijk meer aan de hand is:
- Kale plekken in de vacht
- Rode of geïrriteerde huid
- Extreem veel verharing buiten de ruiperiode
- Veranderingen in gedrag zoals overmatig likken
Merk je deze symptomen? Neem dan contact op met je dierenarts. Verharen kan ook een signaal zijn van stress, allergieën of andere gezondheidsproblemen (Pluizenleven, 2024).
Praktische tips bij herfstverharing
Borstel slim, niet te veel
Het lijkt verleidelijk om tijdens de rui elke dag flink te borstelen, maar wist je dat te veel borstelen juist meer verharen stimuleert? De vacht van een kat zit namelijk heel los en door te vaak te kammen verstoor je de natuurlijke groeicyclus (Cattish, 2018).
Voor kortharige katten: Borstel maximaal één keer per week met een borstel met zachte haren. Kortharige katten hebben minder intensieve verzorging nodig tijdens de rui.
Voor langharige katten: Controleer de vacht dagelijks op klitjes (gebruik je vingers!) en borstel één keer per week grondig. Langharige katten hebben meer kans op klitten en viltvorming, vooral in de oksels, liezen en buik (Prins Petfoods, 2021).
Voor beide vachttypen is een goede kam essentieel. De Forester Huisdierenkam met wijd-nauwe tanden en een robuuste houten handgreep is perfect voor zowel kort- als langharige katten. De grove kant gebruik je voor het losmaken van losse haren, terwijl de fijne kant helpt bij het gladstrijken van de vacht.
Voeding maakt verschil
Nieuwe haren maken kost je kat veel energie en eiwitten. Maar liefst 30% van de eiwitten die een kat binnenkrijgt, wordt gebruikt voor huid en vacht (Kattentrimsalon Felis, n.d.). Zorg daarom voor hoogwaardig voer met:
- Voldoende dierlijke eiwitten
- Omega-3 en omega-6 vetzuren in de juiste verhouding
- Extra voedingsvezels tegen haarballen
Blijf ook consistent met het voer dat je geeft. Regelmatig wisselen van voeding kan juist extra verharen veroorzaken.
Vochtigheid in huis
Droge lucht door centrale verwarming kan de huid van je kat uitdrogen, wat leidt tot meer verharing. Houd de luchtvochtigheid tussen de 40-60% door bijvoorbeeld een luchtbevochtiger te gebruiken of een bakje water op de radiator te plaatsen (Pets Place, 2022).
Wat je NIET moet doen
Stop met dagelijks kammen. Hoe meer je kamt, hoe meer je kat verhaart. Het lijkt logisch om alle losse haren eruit te willen halen, maar je stimuleert hiermee juist de aanmaak van nieuwe haren.
Gebruik geen Furminator of ontwolharken. Deze kammen met messen beschadigen de haarzakjes en zorgen ervoor dat er slechtere kwaliteit vacht terugkomt. Dit betekent sneller klitten en meer kans op viltvorming (Cattish, 2018).
Scheer je kat niet. Een kat heeft zijn vacht nodig voor bescherming tegen kou, warmte en invloeden van buitenaf. Scheren is oncomfortabel en verstört het natuurlijke proces.
Omgaan met kattenharen in huis
Laten we eerlijk zijn: verharen hoort bij het hebben van een kat. In plaats van ertegen te vechten, kun je het beter accepteren en praktische oplossingen zoeken:
- Stofzuig regelmatig - misschien wel de beste tip
- Gebruik plakrollers voor kleding en meubels
- Investeer in goede vachtverzorgingsproducten
- Kies wasbare hoezen voor je bank
En voor de echte catlovers onder ons? Draag je kattenharen met trots! Daarom hebben we ook ons "Yes, It's Cat Hair" T-shirt - want wie heeft er nu een outfit zonder kattenharen? Het is bijna een ereteken van echte katteneigenaren.
Wanneer naar de dierenarts?
Verhaart je kat extreem veel, zelfs buiten de normale ruiperiode? Dan kan er meer aan de hand zijn. Mogelijke oorzaken zijn:
- Stress
- Voedingsallergieen
- Huidparasieten zoals vlooien
- Onderliggende ziekten zoals schildklieraandoeningen
- Tekorten in de voeding
Bij twijfel is het altijd verstandig om contact op te nemen met je dierenarts (Prins Petfoods, 2021).
Veelgestelde vragen over herfstverharing
Q: Hoe lang duurt de herfstrui bij katten?
A: De herfstrui duurt gemiddeld 3 tot 4 weken. Binnenkatten kunnen een verlengde ruiperiode hebben die soms het hele jaar duurt door kunstlicht en stabiele temperaturen (Diergeneeskundig Centrum Groningen, n.d.).
Q: Mijn kat verhaart heel erg, is dat normaal?
A: Ja, tijdens de herfst is flink verharen volkomen normaal wanneer je kat zijn zomervacht inruilt voor een warmere wintervacht. Zie je kale plekken of rode huid? Neem dan contact op met je dierenarts.
Q: Verhaart een langharige kat meer dan een kortharige kat?
A: Beide verharen evenveel, maar bij langharige katten zoals Maine Coons en Ragdolls is het veel opvallender door hun langere haren en dichtere ondervacht. Kortharige katten verharen ook, maar de kortere haartjes vallen minder op (Kattentrimsalon Felis, n.d.).
Q: Welke borstel heb ik nodig voor mijn kortharige kat?
A: Gebruik een borstel met zachte haren of een dubbelzijdige kam met grove en fijne tanden. Borstel maximaal één keer per week - te vaak borstelen stimuleert juist meer verharing.
Q: Hoe voorkom ik klitten bij mijn langharige kat tijdens de herfstrui?
A: Controleer dagelijks met je vingers op klitjes, vooral in oksels, liezen en buik. Kleine klitjes direct uitpluizen en borstel wekelijks, maar niet vaker (Huisdierenoppas, n.d.).
Q: Kan ik het verharen stoppen door vaak te borstelen?
A: Nee, te vaak borstelen stimuleert juist meer verharing omdat je de natuurlijke groeicyclus verstoort. Beperk het borstelen tot maximaal één keer per week voor zowel lang- als kortharige katten (Cattish, 2018).
Q: Waarom verhaart mijn binnenkat het hele jaar door?
A: Binnenkatten ervaren geen duidelijke seizoenswisselingen door kunstlicht en stabiele kamertemperaturen. Hierdoor verharen ze het hele jaar door in kleinere hoeveelheden in plaats van twee duidelijke ruiperiodes (Kattentrimsalon Felis, n.d.).
Q: Helpt speciaal voer tegen verharen bij katten?
A: Speciaal voer stopt verharen niet, maar ondersteunt wel een gezonde huid en vacht. Kies voor voer met hoogwaardige eiwitten en omega-3 en omega-6 vetzuren (Pets Place, 2022).
Q:Mijn langharige kat heeft haarballen door de herfstrui, wat nu?
A: Borstel wekelijks om losse haren te verwijderen en overweeg haarbalondersteunend voer of pasta. Bij hardnekkige haarballen kun je het beste even contact opnemen met je dierenarts.
Meer weten over kattenverzorging?
Herfstverharing is slechts één aspect van het verzorgen van je kat door de seizoenen heen. Wil je meer weten over hoe je je kat door het hele jaar heen optimaal verzorgt? Check ook onze andere artikelen:
- [Link naar: Zomerverharing bij katten - wat je moet weten]
- [Link naar: De ultieme gids voor kattenverzorging in de herfst]
Bronnen
Cattish. (2018, 24 april). Help mijn kat verhaart! Wat kun je beter wel en niet doen? https://www.cattish.nl/2018/04/help-mijn-kat-verhaart-de-rui-is-in-volle-gang-wat-kun-je-eraan-doen/
Diergeneeskundig Centrum Groningen. (n.d.). Mijn nieuwe kat verhaart al weken. https://www.diergeneeskundigcentrum.nl/schaap-algemeen/229.html
Huisdierenoppas. (n.d.). HELP! Mijn kat verhaart! Zo stop je het verharen van je kat. https://www.huisdierenoppas.nl/nl/blog/help-mijn-kat-verhaart-dos-en-donts-bij-de-voorjaarsrui-van-je-kat/
Kattentrimsalon Felis. (n.d.). Mijn kat verhaart. https://www.kattentrimsalonfelis.nl/mijn-kat-verhaart
Pets Place. (2022, 14 januari). Overal haren! Wat kan je eraan doen? https://www.petsplace.nl/advies/verharen/
Pluizenleven. (2024, 2 juli). Waarom verhaart mijn kat zo erg? https://pluizenleven.nl/blogs/blog/waarom-verhaart-mijn-kat-zo-erg
Prins Petfoods. (2021, 31 december). Mijn kat verliest veel haar. Wat nu? https://www.prinspetfoods.nl/nl_NL/advies/haaruitval-bij-katten